Το γκρίζο θέμα στον Ιππόκαμπο μπορεί να βοηθήσει στη διάκριση μεταξύ δύο τύπων MS
Οι λεπτές αλλαγές στη δομή του ιππόκαμπου - μια περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην επεξεργασία αναμνήσεων - μπορούν να διαφοροποιηθούν μεταξύ υποτροπιάζουσας-απομάκρυνσης και πρωτογενούς προοδευτικής πολλαπλής σκλήρυνσης, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Η μελέτη, « Ξετυλίγοντας τις μικροδομικές υπογραφές με βάση την μαγνητική τομογραφία πίσω από τους πρωτογενείς προοδευτικούς και υποτροπιάζοντες-απομακρυνόμενους φαινοτύπους πολλαπλής σκλήρυνσης », δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Magnetic Resonance Imaging .
Τα περισσότερα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας (MS) διαγιγνώσκονται αρχικά με έναν συγκεκριμένο τύπο που ονομάζεται υποτροπιάζουσα-αποχώρηση MS (RRMS), ο οποίος χαρακτηρίζεται από περιπτώσεις κατά τις οποίες τα συμπτώματα επιδεινώνονται (υποτροπές) ακολουθούμενα από περιόδους λιγότερο σοβαρών συμπτωμάτων (ύφεση). Τα άτομα με πρωτοπαθή προοδευτική σκλήρυνση κατά πλάκας (PPMS) αντιμετωπίζουν σταδιακή επιδείνωση ή εξέλιξη των συμπτωμάτων.
Οι διαφορές στα πρότυπα εξέλιξης της νόσου μεταξύ RRMS και PPMS πιστεύεται ότι αντανακλούν διαφορετικούς βιολογικούς μηχανισμούς που βασίζονται σε κάθε τύπο. Για παράδειγμα, ενώ το RRMS τείνει να χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη φλεγμονή, η προοδευτική νόσος συνήθως χαρακτηρίζεται κυρίως από νευροεκφυλισμό (βλάβη και θάνατος νευρικών κυττάρων). Η κατανόηση των ακριβών μηχανιστικών διαφορών μεταξύ των τύπων MS είναι ένας τομέας ενεργού έρευνας.
Στη νέα μελέτη, μια ομάδα με επικεφαλής ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Βερόνας στην Ιταλία χρησιμοποίησε μαγνητική τομογραφία (MRI) για να συγκρίνει τα δομικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου μεταξύ ατόμων με RRMS και ατόμων με PPMS.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές αναζήτησαν αλλαγές στην γκρίζα ύλη του εγκεφάλου. Ο εγκεφαλικός ιστός μπορεί γενικά να χωριστεί σε δύο τύπους: γκρίζα ύλη και λευκή ύλη. Η γκρίζα ύλη περιέχει τα κυτταρικά σώματα των νευρώνων (νευρικά κύτταρα), ενώ η λευκή ύλη αντιπροσωπεύει συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών περιοχών της γκρίζας ύλης.
Η λευκή ύλη παίρνει το όνομά της από τη λευκή θήκη μυελίνης που περιβάλλει τους άξονες, οι προβολές που χρησιμοποιούν οι νευρώνες για επικοινωνία. Επειδή η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα που προσβάλλει το περίβλημα μυελίνης, η έρευνα σχετικά με τις αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου στη σκλήρυνση κατά πλάκας επικεντρώθηκε γενικά στη λευκή ύλη. Ωστόσο, νέα έρευνα αποκάλυψε ότι η γκρίζα ύλη έχει επίσης ρόλο στην ασθένεια.
Στη μελέτη, η ομάδα χρησιμοποίησε MRI για να αναλύσει την γκρίζα ύλη 45 ατόμων με PPMS και 45 με RRMS. Η ομάδα PPMS ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη ηλικία κατά μέσο όρο, με σημαντικά μεγαλύτερη διάρκεια της νόσου και πιο σημαντική αναπηρία. Και οι δύο ομάδες ήταν κυρίως γυναίκες.
Ένας μεμονωμένος σαρωτής μαγνητικής τομογραφίας χρησιμοποιήθηκε σε κάθε συμμετέχοντα για μια σειρά τεχνικών απεικόνισης, καθεμία από τις οποίες εξέταζε διαφορετικές δομές ή μορφολογίες στον εγκέφαλο.
Οι ερευνητές στη συνέχεια χρησιμοποίησαν μια σειρά στατιστικών αναλύσεων και αλγορίθμων μηχανικής μάθησης για να βρουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο υποτύπων MS. Οι αναλύσεις τους εντόπισαν 12 περιοχές με σημαντικές παραλλαγές.
Δέκα από αυτές τις 12 περιοχές βρίσκονταν σε ένα μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος, μια σύνθετη δομή που παίζει κεντρικό ρόλο στη μάθηση και τη μνήμη. Μαζί, αυτές οι 12 δυνατότητες μπόρεσαν να κάνουν διάκριση μεταξύ RRMS και PPMS ασθενών με ακρίβεια 83%.
Οι ερευνητές αναγνώρισαν αρκετούς περιορισμούς σε αυτές τις αναλύσεις, ιδίως το μικρό μέγεθος του δείγματος και την έλλειψη ομάδας ελέγχου (δηλαδή, άτομα χωρίς σκλήρυνση κατά πλάκας που να κάνουν συγκρίσεις).
Ωστόσο, η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η περιοχή της γκρίζας ύλης «πιο ευαίσθητη στις διαφορές των ομάδων ήταν ο ιππόκαμπος, υποδηλώνοντας έναν κεντρικό ρόλο αυτής της περιοχής στην πρόοδο της νόσου και ζητώντας περαιτέρω έρευνα»
